Lan Hoàng Lạp là cái tên quen thuộc và những ai chơi Lan đều biết tới. Vốn là một giống Lan nổi tiếng bởi những chùm hoa sắc vàng tươi tắn, Hoàng Lạp rất được “cưng chiều” và được săn đón đặc biệt vào mùa Lễ Tết. Tìm hiểu về cách trồng và kỹ thuật chăm sóc hoa sẽ giúp vườn lan của bạn thêm đẹp và giá trị nhất.
Giới thiệu giống hoa lan Hoàng lạp
Lan Hoàng Lạp (tên tiếng anh: Dendrobium chrysotoxum) một giống phong lan phụ sinh có đặc điểm như sau:
- Có tên gọi khác là Thủy tiên hoàng lạp, hoàng lan hay nến vàng.
- Thân cây hình thoi, cao từ 20 – 40cm, đường kính 2 – 3cm.
- Lá có hình bầu dục, gồm 4 – 8 chiếc ở đỉnh, chiều dài là từ 7 – 19cm và rộng 2,5 – 3cm.
- Hoa được mọc thành chùm 8 – 20 bông ở các đốt gần ngọn. Đường kính hoa khoảng 3,5 – 4cm, hoa rất thơm nhưng mau tàn. Mùa hoa vào tháng 2 – 3, màu vàng. Cánh hoa có hình trứng, môi gần tròn và mép hoa uốn lượn gấp nếp nhẹ.
Cách nhận biết hoa lan Hoàng lạp
Trong loài Hoàng lạp hiện đang có một loại đột biến được nhiều người chơi lan săn lùng rất nhiều là sơn thủy tiên. Đây là cách bạn nhận ra Hoàng Lạp
Qua thân lá
Lan hoàng lạp có nhiều giả hành cứng, căng tròn, ngoài ra còn có nhiều rãnh ở dọc thân. Gốc của hoàng lạp thóp bé, thân được phình to ở giữa và tóp lại nhỏ ở đầu ngọn. Hoàng lạp có khá nhiều kiểu thân lá khác nhau, nếu như bị thiếu nước giả hành sẽ còi cọc và khá ngắn. Vào cuối thu cho đến đầu xuân, giả hành thường trữ nước rất nhiều nên thân sẽ căng bóng và mập mạp, đôi khi không thấy rõ các rãnh nữa.
Nhận biết Hoàng lạc qua mặt hoa
Hoa hoàng lạp mọc thành chùm ở nách lá đầu cành, từ 8 – 15 bông khá thưa nhau. Hoa có màu vàng tươi, đường kính khoảng 3 – 4cm và lưu hoa từ 7 – 10 ngày.
Phân biệt Hoàng lạp với lan Sơn thủy tiên
Sơn thủy tiên là đột biến của lan Hoàng lạp, nếu không chuyên về lan bạn sẽ khó nhận ra sự khác biệt.
Về hình dạng thân và lá hầu như không thể phân biệt được 2 loại này. Tuy nhiên bạn có thể dùng mặt hoa để phân biệt. Sơn thủy tiên có họng hoa màu nâu đen hoặc sọc đỏ nhìn nổi bật hơn Lan hoàng lạp. Có thể nói đây chính là chi tiết duy nhất để phân biệt giữa lan hoàng lạp và lan sơn thủy tiên tránh gây nhầm lẫn.
Lưu ý trước khi trồng Hoàng lạp
Chuẩn bị trồng giống hoàng lạp, bạn nên tham khảo qua các khâu chuẩn bị kỹ rồi trồng theo nhé!
Chọn giống và xử lý
Khi lựa chọn các giống lan nói chung, bạn cần đảm bảo cây giống không còi cọc, mầm hoặc rễ cây phải mập và có lá xanh rờn. Nếu có quen nhà vườn càng tốt hoặc không bạn nên mua tại các cửa hàng bán cây giống uy tín.
Hoàng Lạp giống khi mới mua về cần tiến hành tỉa bỏ lá dập nát, rễ già và chừa lại khoảng 2cm để bắn ghim. Phần còn lại nên cắt bỏ hết, sau đó bôi keo liền sẹo vào các vết cắt cho khô lại.
Pha dung dịch Physan 20 (1ml với 1 lít nước) hoặc sử dụng dung dịch Benkona 2ml với 1 lít nước và ngâm từ 5 – 10 phút. Sau đó vớt ra để ráo trong vài tiếng. Tiếp tục ngâm vào hỗn hợp (B1+Atonik) theo nồng độ và tỷ lệ pha như trên bao bì khoảng 30 phút. Bạn cũng đừng nên lạm dụng Atonik nhiều vì có thể sẽ làm hại cho cây.
Chọn giá thể trồng và cách xử lý
Có thể trồng hoàng lạp bằng xơ dừa, nhiều người cũng bó vào dớn hoặc bó trực tiếp vào các khúc gỗ làm kiểu cho độc đáo. Nếu trồng trong chậu nên chọn chậu có lỗ để thoát nước tốt, vì nếu bị ứ đọng nước quá lâu sẽ làm thối cây. Chọn chậu kích thước nhỏ vì lan giống giả hạc thích sống chật chội.
Để thêm dinh dưỡng bạn cũng có thể phối trộn giá thể thêm một số thành phần như vỏ thông, dớn, vỏ đậu phộng và xơ dừa,… đây là giá thể thường dùng để trồng lan. Nếu không có thời gian trộn bạn có thể mua các loại giá thể dành riêng cho hoa lan tại các cửa hàng cây cảnh đều bán.
Giá thể trồng cây hoàng lạp nên được trộn thêm với một ít xơ dừa và trùn quế, than củi,…sau đó mang đi ủ 10 – 12 ngày. Để tăng thêm dinh dưỡng trong giá thể, tốt nhất cho sự phát triển của lan. Tuy nhiên, trồng Hoàng lạp bằng cách bó vào dớn được xem là tốt nhất vì nó gần gũi với môi trường sống ngoài thiên nhiên của lan.
Cách trồng lan Hoàng lạp chuẩn giúp cây phát triển tốt
Phần rễ của cây được bắn ghim hoặc găm vào bảng dớn, gỗ, lũa thật chắc chắn để rễ lan đảm bảo được phát triển tốt nhất. Phần mắt ngủ để hướng ra ngoài và hạn chế dùng càng ít ghim càng tốt.
Nếu trồng lan trong chậu, hãy lót một miếng xốp dưới đáy chậu, cho giá thể từ loại có size lớn đến kích thước nhỏ vào chậu khoảng ¾, sau đó đặt lan lên, cố định cây chắc chắn vào chậu rồi tiếp tục cho giá thể nhỏ còn lại lên mặt chậu.
Sau khi ghép lan xong thì treo lên giàn luôn để lan được tiếp xúc ánh nắng có tỷ lệ từ 60 – 70% (tương đương khi được phủ 1 lớp lưới xanh đen của Thái). Nếu nơi bạn ở khu trồng lan có nhiệt độ nóng thì khoảng cách dưới lưới là 1,5m, còn nếu là ở vùng cao mát mẻ thì chỉ cần 1,2m là đủ.
Cách chăm sóc Hoàng lạp tốt và cho hoa đẹp
Trồng xong nến vàng và treo vào vườn xong, khâu chăm sóc và dưỡng cây ra hoa cũng cần đến chút kinh nghiệm và kỹ thuật. Một số yếu tố và các bước chăm lan bạn nên tham khảo kỹ nhé!
Tưới nước
Mùa hè chính mùa, là thời điểm lan phát triển mạnh nhất. Ở giai đoạn này việc chăm sóc lan khá là dễ dàng, bạn chỉ cần tưới nước cho Hoàng lạp từ 2 – 4 lần/tuần là đủ.
Sang mùa thu, lan sẽ bắt đầu tăng trưởng chậm hơn nên bạn cũng hạn chế tưới. Tần suất nên giảm xuống, tưới nước từ 1 – 2 lần/tuần là tốt nhất. Chỉ cần đảm bảo cây không bị thiếu nước và cây đừng còi cọc là được. Giai đoạn hoàng lạp chuẩn bị ra hoa thì dừng hẳn việc tưới nước.
Bón phân
Có thể sử dụng phân bón như phân dê, phân bò khô (là phân hữu cơ) đã qua xử lý để bón cho lan Nến vàng. Ngoài ra, các loại phân vô cơ như phân tan chậm, phân rynan cũng được, nhưng là tương đối.
Sử dụng các loại phân bón giàu đạm vào nửa mùa xuân, đến cuối xuân bón phân hàm lượng đạm thấp hơn để cho cây ra hoa. Khi thấy cây bắt đầu nhú nụ thì ngưng bón phân, khi hoa tàn tiếp tục bón thêm nhiều đạm và lân cho cây phục hồi.
Phòng trừ sâu bệnh cho nến vàng
Trong suốt thời gian trồng và chăm sóc Hoàng lạp, vườn thường hay gặp một số loại sâu bệnh của lan như: rệp non, các loại rầy, bệnh phấn trắng,… Vậy nên bạn cần phải thăm nom thường xuyên, khi phát hiện kịp thời mầm bệnh và có cách điều trị bệnh sẽ hiệu quả hơn, không làm cho cây ảnh hưởng và mất sức.
Định kỳ vào mỗi tháng bạn tiến hành phun thêm hỗn hợp: Movento + Pesieu 1 lần đề phòng các loại nhện đỏ, rầy, rệp, và bọ trĩ,… Định kỳ, mỗi 15 – 30 ngày/ phun 1 lần, pha chung thuốc trừ nấm/ vi khuẩn phun phòng 1 lần. Nếu trời bị mưa nhiều thì mỗi 7 ngày phun 1 lần.
- Thuốc trị nấm : Ridomil Gold, Aliette, Daconil, Antracol, Topsin M…
- Thuốc trị vi khuẩn: Mathian, Poner,Kasumin, Starner, Physan …
Nhìn chung, khi học cách trồng và kỹ thuật chăm sóc cây lan hoàng lạp ra hoa đẹp bạn cũng nên chú ý đến việc phòng trừ sâu bệnh hại loại lan này là bệnh nấm trắng, rệp, bệnh đốm đen thường hay gặp.