Có nên trồng lan gieo hạt hay không là thắc mắc của nhiều người. Với việc hy vọng rằng cây lan này có thể sẽ sinh ra đột biến 5 cánh trắng đang vô cùng hot hiện nay. Tuy nhiên với việc không nắm rõ được lan gieo hạt là gì cùng với các lý thuyết về sinh sản của thực vật và động vật khiến người mua vỡ mộng. Dễ dàng bị lừa đảo bằng những lời quảng cáo ngon ngọt trên mạng. Vì thế mà lan Huyền Vinh xin được chia sẻ đôi chút kinh nghiệm về vấn đề này.
Lan gieo hạt là gì?
Lan gieo hạt chính là sử dụng những hạt hình thành từ quả lan sau quá trình ra hoa kết trái để tạo thành những cây lan mới. Cây lan mới này có thể mang những tính trạng của cả cây bố và cây mẹ hoặc có thể không tính trạng nào từ bố mẹ. Tùy thuộc tính trạng đó là gen trội hay gen lặn mà biểu hiện ra ngoài kiểu hình.
Việc gieo hạt lan cũng giống như bất cứ hình thức sinh sản nào khác của thực vật. Đây là hình thức sinh sản hữu tính mà chúng ta đã được học trong sinh học hồi cấp 2. Hình thức này khác với sinh sản vô tính bằng thân, rễ, lá hoặc bất cứ bộ phận nào khác trên thân lan ngoại trừ hạt.
Chi tiết về sinh sản hữu tính và sinh sản vô tính có thể xem tại đây.
Có nên trồng lan gieo hạt hay không?
Hiện nay nhu cầu sử dụng lan gieo hạt rất nhiều. Với giá thành quảng cáo rẻ hơn so với cách ươm lan keiki thông thường với dòng lan đột biến. Vì thế mà nhiều người tìm tới hoặc tham khảo các dòng lan gieo hạt này với hy vọng đổi đời nếu sinh ra dòng lan đột biến. Tuy nhiên chúng cũng ẩn chứa nhiều điều may rủi mà chúng tôi sẽ chia sẻ dưới đây.
Nên trồng lan gieo hạt
Sử dụng lan gieo hạt là hình thức sinh sản hữu tính tự nhiên của thực vật. Vì thế mà cũng có thể sử dụng hình thức này để phát triển lên thành cây mới. Phương pháp này chỉ phù hợp với những điều kiện sau:
- Người chơi là người có thời gian, đam mê và hiểu biết về lan. Vì trồng lan gieo hạt mất khá nhiều thời gian. Nếu bạn không có đủ thời gian, sự kiên nhẫn để chăm sóc tỉ mỉ thì rất khó có thể thành công được.
- Mong muốn cây lan gieo hạt này sinh ra đột biến khác với các đặc điểm thông thường của lan ban đầu. Đặc biệt là dòng phi điệp tím đột biến 5 cánh trắng đang được ưa chuộng. Nếu may mắn sở hữu một cây đột biến 5CT thì chắc chắn sẽ đổi đời. Tuy nhiên hình thức này khá là hên xui sinh ra đột biến hay không. Tỉ lệ khoảng 1 triệu cây sinh ra 1 cây đột biến như vậy.
- Nuôi chơi cho biết nên cứ nuôi trồng chơi thôi. Không cần bất cứ lý do gì cả. Đột biến cũng được mà không đột biến cũng được cũng không vấn đề gì.
Không nên trồng lan gieo hạt
Những lý do dưới đây các bác cần suy nghĩ trước khi quyết định có nên trồng lan gieo hạt hay không nhé.
- Thời gian sinh trưởng phát triển lâu hơn so với cách nhân giống vô tính bằng keiki. Vì thế mà có thể trồng lên cây lan con nhưng gặp đúng lúc giá giảm mất nhiều thời gian, giống, chăm sóc.
- Cây lan hình thành từ lan gieo hạt không chắc chắn 100% giống bố hoặc mẹ. Đa phần những người trồng lan gieo hạt đều có mong muốn chúng sẽ sinh ra đột biến 5 cánh trắng đối với phi điệp. Tuy nhiên tỉ lệ này là hên xui và không phải 100% sẽ giống bố mẹ.
- Dễ bị lừa bởi những kẻ bán hàng trên mạng. Quảng cáo với giá thành hấp dẫn sẽ khiến bạn mất một số tiền cho việc lừa đảo này.
Rủi ro khi tìm tới lan gieo hạt
Không chỉ mất thời gian, mất tiền mà còn kèm theo đó là sự hào hứng cho tới buồ bã thất vọng khi thất bại. Tuy nhiên nếu bạn đã chuẩn bị tâm lý sẵn cho việc này rồi thì không cần quá lo lắng. Dưới đây là những rủi ro khi tìm tới lan gieo hạt.
Tỉ lệ lừa đảo cao
Nếu các bác lướt facebook thì chắc chắn có thể gặp nhiều người, nhiều trang quảng cáo lan gieo hạt đột biến với giá thành rất rẻ. Tuy nhiên đây chiếm tỉ lệ lừa đảo rất cao. Có thể lên tới 99%. Dưới đây là những lý do về việc này.
Hạt lan phi điệp 5 cánh trắng đột biến không thể có mức giá rẻ như vậy. Các bác nên nhớ 1 keiki lan đột biến giá từ 500 nghìn đồng rẻ nhất và khoảng vài tỉ giá rẻ nhất. Nghĩ sao khi hạt của chúng chỉ có vài trăm nghìn 1 cây mà thôi? Lại toàn là những dòng lan đột biến đắt nhất như 5CT Bảo Duy, 5CT HO và phổ biến như 5CT Phú Thọ.
Thời gian quá lâu
Hạt của lan được hình thành từ hoa sau đó kết quả sinh ra. Tuy nhiên các bác nên biết rằng nếu sinh ra quả lan thì cây lan sẽ hao tốn rất nhiều lực cho việc này. Những thân lan, rễ lan hoặc keiki cũng sẽ mất nhiều lực. Hơn nữa nếu so sánh với giá bán keiki và thời gian sinh trưởng thì đúng là 1 trời 1 vực. Vậy tại sao họ không bán keiki vừa được nhiều, vừa tỉ lệ thành cây lan cao mà phải bán cây lan gieo hạt tỉ lệ thành công thấp.
Giá trị chuyển đổi thấp
Những người bán hàng này đánh vào lòng tham của mỗi người hoặc do không hiểu rõ kiến thức, cơ chế sinh sản của thực vật. Dẫn tới việc bị mua nhầm phải lan gieo hạt với hy vọng chúng sẽ sinh ra lan đột biến. Điều này vừa đáng thương vừa đáng trách. Thương vì không có kiến thức dễ bị lừa, trách vì quá tham lam không chịu suy nghĩ. Xong đó cũng là bài học đối với mỗi người.
Cần phải biết rằng đa số các nhà vườn, người chơi lan sau khi cây lan đó ra mặt hoa sẽ cắt sau khoảng vài ngày. Thời gian ra nụ và ra hoa đủ để biết cây đó mặt hoa như thế nào? Vừa phát hiện đó có phải lan đột biến hay không vừa có tư liệu để sau này bán hàng. Nếu là lan đột biến họ sẽ cắt để tránh tổn hại lực cho cây. Và giúp lan sinh ra những keiki, mắt ngủ, mắt thứ. Bán những lan giống sinh ra từ đây nhanh, chắc chắn hơn nhiều so với việc đem lan gieo hạt.
Tỉ lệ ra lan đột biến thấp
Tuy rằng được tuyển chọn từ bố mẹ đột biến nhưng khả năng cây lan gieo hạt có thể sẽ không có đột biến giống bố mẹ. Hoặc nếu có thì cũng có thể không biểu hiện ra bên ngoài nếu đó là gen lặn. Như đã nói ở trên thì tỉ lệ lan đột biến khoảng 1 triệu cây mới có 1 cây. Vì thế bạn cũng nên chuẩn bị tâm lý trước cho việc này.
Nếu bạn là 1 người có thời gian, có kiến thức và đam mê thì cũng có thể trồng lan gieo hạt. Qua quá trình nhân giống, lai tạo thì có thể tính trạng đột biến có thể xuất hiện ở lan con hoặc cháu của chúng. Tức là đời F2-F3 về sau. Tuy nhiên rất mất thời gian và có thể sau này dòng lan đó không còn giá trị nữa.
Ngoài trồng lan gieo hạt thì có thể sử dụng cách nào?
Với nhiều loại cây thì gieo hạt có thể là hình thức sinh sản phổ biến. Tuy nhiên với lan thì chúng ta còn có 2 cách khác để trồng khá hiệu quả. Dưới đây là những cách mà Lan Huyền Vinh sẽ giới thiệu.
Trông bằng keiki thông thường
Cách trồng này không quá xa lạ với bất cứ ai chơi lan nữa. Bởi lan là loại cây có thể sinh sản vô tính hoặc hữu tính đều được. Vô tính chính là phát triển cây mới các bộ phận khác trên cây như thân, rễ, lá ngoại trừ hạt và quả. Còn hữu tính là sinh trưởng từ hạt hình thành từ quả.
Cách làm này ưu điểm nhanh gọn và khả năng 100% giống với bố mẹ từ các đặc điểm thân lá, màu sắc. Tùy vùng miền mà những đặc điểm này thay đổi 1 chút. Tuy nhiên mức giá của chúng khá cao. Đối với các dòng lan đột biến có thể lên tới vài tỉ, chục tỉ là bình thường.
Trồng bằng nuôi cấy mô
Phương pháp này khá mới mẻ và chưa được sử dụng nhiều ở Việt Nam đối với dòng lan đột biến phi điệp 5 cánh trắng. Nhưng với nhiều dòng lan khác thì được sử dụng rất nhiều như lan hồ điệp, lan đai châu. Tuy nhiên phương pháp này để trồng lan đột biến không có hoặc chưa có nhiều. Nguồn nguyên liệu thấp và đòi hỏi phải có cơ sở khoa học, kỹ thuật và trình độ nữa nên cũng khá hạn chế.
Cách trồng lan gieo hạt như thế nào?
Nếu bạn chỉ đơn thuần đam mê chơi lan và muốn trồng lan gieo hạt thì cũng không quá khó. Cây giống các bác đã mua thường đã phát triển thành cây non được khoảng 3-5 tháng. Chúng đã hình thành được thân và rễ khá đầy đủ. Vì thế mà việc trồng cũng không khó do lan cũng là loài cây có thể sinh trưởng và phát triển cực tốt.
Về cơ bản cách trồng lan gieo hạt thì nên chú ý tới việc xử lý giá thể trước khi trồng và các điều kiện chăm sóc, tưới bón sao cho hợp lý. Kết hợp với việc phun các loại thuốc kích rễ, kích thích lan phát triển là được.
Chi tiết có thể xem tại CÁCH TRỒNG LAN CHO NGƯỜI MỚI CHƠI tại đây.
Với những chia sẻ của Vườn lan Huyền Vinh các bác đã biết thêm kiến thức về lan gieo hạt. Ngoài ra nắm thêm được các hình thức sinh sản hữu tính và vô tính. Có nên trồng lan gieo hạt hay không phụ thuộc vào mục đích của mỗi người. Nếu thấy bài viết hay bổ ích hãy like và chia sẻ cho Vườn lan Huyền Vinh nhé!